Nastał rok 2019, a wraz z nim coraz inten­syw­niej kwit­ną­ce w głę­bi duszy pra­gnie­nie spro­sta­nia nie­zna­ne­mu. Wyru­sze­nia na kil­ka lat w prze­past­ną dzicz tyl­ko z tym, co pomie­ścić może kana­dyj­ka; spraw­dze­nia się, bycia zda­nym tyl­ko na wła­sny spryt i doświad­cze­nie w obli­czu suro­we­go, noma­dycz­ne­go i tra­per­skie­go życia. Pra­gną­łem sta­nąć twa­rzą w twarz z miesz­kań­ca­mi bez­kre­snej taj­gi, a tak­że zaprzy­jaź­nić się z pier­wot­ny­mi luda­mi pół­no­cy, by wchło­nąć z tego doświad­cze­nia esen­cję leśnej mądro­ści i wyple­nić z sie­bie sztucz­ne mnie­ma­nie o sobie, jak i mate­ria­li­stycz­ne pobud­ki cywi­li­zo­wa­ne­go świa­ta, któ­re te nasze mnie­ma­nia znie­kształ­ca­ją. Przej­ście rady­kal­nej ducho­wej meta­mor­fo­zy i zdo­by­cie nie­oce­nio­nej umie­jęt­no­ści życia w dzi­czy – to był praw­dzi­wy cel. Wresz­cie kłę­bią­ce się obło­ki tego pra­gnie­nia wypeł­ni­ły mój hory­zont po brze­gi, i zda­wać by się mogło, że wraz z tymi obło­ka­mi nad­cią­gnie nie­unik­nio­ne. Tak oto roz­pę­ta­ła się na dobre zawie­ru­cha – sztorm, któ­ry doszczęt­nie spu­sto­szył moje pla­ny życio­we. Rzu­ci­łem nie­mal wszyst­ko, co mnie do tej pory zaj­mo­wa­ło i ota­cza­ło. Sprze­da­łem i roz­da­łem więc potrze­bu­ją­cym pra­wie cały doro­bek życia, zosta­wia­jąc tyl­ko to, co nie­zbęd­ne i miesz­czą­ce się na pokła­dzie cedro­wej Wydry – canoe.

Przed­się­wzię­cia, któ­re sta­ło się nie mniej cie­ka­we, niź­li wypra­wa do Kana­dy. Tak oto wyty­czy­łem kil­ku­let­ni szlak liczą­cy 6500 kilo­me­trów, wio­dą­cy przez czte­ry pań­stwa: Szwe­cję, Nor­we­gię, Fin­lan­dię i tere­ny Rosji (Pół­wy­sep Kol­ski). Histo­rycz­ny wyczyn (wszak nikt tego do tej pory nie doko­nał) nabrał tak­że głę­bi, bowiem został okra­szo­ny obco­wa­niem z pier­wot­nym, tajem­ni­czym ludem pół­noc­nej Euro­py – Saami, zwa­ny­mi też „euro­pej­ski­mi India­na­mi”. Tak oto do życia powo­ła­na zosta­ła nie­tu­zin­ko­wa wypra­wa – Sámii­Land Expe­di­tion 2021, a wraz z nią seria książek.

Jeśli w tym momen­cie, dro­gi Czy­tel­ni­ku, zada­jesz sobie pyta­nie, ilu­to­mo­wa będzie to kolek­cja, odpo­wie­dzi nie uzy­skasz – musi to pozo­stać owia­ne mgłą bia­łej tajem­ni­cy; z czy­stej koniecz­no­ści. Tak samo, jak nasza wypra­wa – sami do koń­ca nie wie­my, ile potrwa, zanim dopły­nie­my do celu. Podob­nie nie­zna­ne są nam rodzaj i licz­ba przy­gód, któ­re po dro­dze nas spo­tka­ją, a następ­nie zosta­wią swój ślad na papie­rze. Nie zmie­nia to fak­tu, że jest to wie­lo­ksiąg, któ­re­go tomy są ści­śle ze sobą powią­za­ne. Naszą kolek­cję wypa­da zatem czy­tać w aryt­me­tycz­nej kolej­no­ści, ale co naj­waż­niej­sze, tomy two­rzą tak­że zamknię­te histo­rie. Dzię­ki temu będziesz mógł spoj­rzeć na naszą wydru­ko­wa­ną mapę (o czym za chwi­lę), wybrać odpo­wied­ni tom i prze­czy­tać inte­re­su­ją­cy Cię frag­ment wypra­wy. Nasza kolek­cja to, osta­tecz­nie, jed­na wiel­ka opo­wieść opi­sa­na w wie­lu księ­gach – opo­wieść na fak­tach, żywa, bowiem powsta­je regu­lar­nie na pod­sta­wie zapi­sków w dzien­ni­kach podró­ży.  Zwień­cze­niem całej kolek­cji ma być album zawie­ra­ją­cy wyse­lek­cjo­no­wa­ne, kolo­ro­we zdję­cia z wypra­wy, wydru­ko­wa­ne na naj­wyż­szej jako­ści papierze.

Mowa więc o przed­mio­tach, któ­re obok ksią­żek i map stwo­rzą w Twej biblio­tecz­ce nie­po­wta­rzal­ny kli­mat! Dzię­ki temu będzie­my mogli zabrać Cię do nasze­go tra­per­skie­go świa­ta. Lecz wszyst­kie­go nie zdra­dzi­my, wszak musi­my mieć też coś, czym Was pozy­tyw­nie zasko­czy­my. Jest jesz­cze jed­na waż­na spra­wa, o któ­rej trze­ba powie­dzieć – zale­ży nam, aby od pierw­sze­go wyda­nia była to seria wyjąt­ko­wa, o wyso­kiej jako­ści i pięk­nie pre­zen­tu­ją­ca się w Two­jej biblio­tecz­ce. Jakość, a nie zysk – to sło­wa, któ­re przy­świe­ca­ły nam w trak­cie podej­mo­wa­nia klu­czo­wych decy­zji. Tak wła­śnie wybra­li­śmy jed­ną z naj­bar­dziej pre­sti­żo­wych form opra­wy: okład­ki twar­de, z warian­tem z blo­ka­mi kle­jo­ny­mi. Dzię­ki zasto­so­wa­niu wyso­kiej jako­ści kle­ju jest pra­wie tak trwa­ła, jak opra­wa szy­to-kle­jo­na. Do okła­dek zasto­so­wa­ne są tek­tu­ry intro­li­ga­tor­skie o gru­bo­ści 2,5 mm. Okle­iny są folio­wa­ne mato­wo – z ele­ganc­ką kapi­tał­ką i tasiem­ką w kolo­rze czer­wo­nym. Książ­ki są dru­ko­wa­ne w for­ma­cie B5 (165x235 mm), zaś tre­ści ksią­żek – uświet­nio­ne zdję­cia­mi oraz mapa­mi – zosta­ły wydru­ko­wa­ne na nie­prze­świ­tu­ją­cym papie­rze, w kre­mo­wym kolo­rze, któ­ry ide­al­nie współ­gra z naszym tra­per­skim, histo­rycz­nym sty­lem podró­żo­wa­nia. Książ­ki są dru­ko­wa­ne w czar­no-bia­łej kolo­ry­sty­ce, co sta­no­wi nawią­za­nie do minio­nej epo­ki. Wyjąt­kiem ma być tyl­ko mapa oraz album ze zdję­cia­mi, któ­ry pla­nu­je­my wydać w kolorze.

„Droga na Północ”

Mno­gość przy­gód, któ­re spo­tka­ły nas w dro­dze przy­go­to­wań do ofi­cjal­ne­go star­tu wypra­wy, zasłu­ży­ła na swo­je hono­ro­we miej­sce – jako pierw­szy tom otwie­ra­ją­cy wie­lo­ksiąg. Zabie­rze­my Cię w nim na let­ni spływ malow­ni­czą rze­ką Pili­cą, któ­ra następ­nie prze­isto­czy­ła się w dzi­ką Wisłę – kró­lo­wą pol­skich rzek. Kipią­ce bystrza, plu­ska­ją­ca fala i rucho­me pia­ski wcią­gną Cię w dal­szą wędrówkę.

Naprze­ciw wyj­dzie jesien­na podróż w tra­dy­cyj­nym sty­lu, uro­kli­wą Supra­ślan­ką i mgli­stą Narwią. To tam wza­jem­nie ogrze­wa­li­śmy się nocą wła­sny­mi cia­ła­mi, gdy nade­szły pierw­sze mro­zy, i to wła­śnie tam po raz dru­gi żegna­łem się z Nano­okiem w obli­czu nie­spo­dzie­wa­nej sytu­acji na wodzie. Krót­ko po tym zasko­czy­ła nas pan­de­mia, lecz cali i zdro­wi odważ­nie ruszy­li­śmy spod Pozna­nia rze­ką War­tą w kie­run­ku Odry, mie­rząc się z zaska­ku­ją­cy­mi burza­mi. Odrą zaś pomknę­li­śmy, przy gościn­no­ści Niem­ców, ku Świ­no­uj­ściu, by tam zna­leźć jach­to­stop za morze. Opo­wie­my Ci, jak zbu­do­wa­li­śmy (wraz z przy­ja­ciół­mi podró­ży) kata­ma­ran z dwóch canoe, i jak na żaglach poko­ny­wa­li­śmy ogrom­ne, wzbu­rzo­ne wody Zale­wu Szcze­ciń­skie­go. Aż wresz­cie dotrze­my na punkt star­tu wypra­wy, gdzie zało­ży­my obóz bazo­wy nad brze­giem trze­cie­go co do wiel­ko­ści jezio­ra w Euro­pie: szwedz­kie­go jezio­ra Vänern. To tam na Nano­oka polo­wa­ły wil­ki, zaś zuchwa­ły ryś prak­ty­ko­wał noc­ne wła­ma­nia do spi­chle­rza na drze­wie. Jak­by tego było mało, nie­zli­czo­ne hor­dy myszy dopro­wa­dzi­ły mnie nie­omal do psy­cho­zy, w któ­rej to snu­łem maka­brycz­ną wizję podzie­le­nia losów pew­ne­go legen­dar­ne­go kró­la Pol­ski. Lecz nie spo­sób wymie­nić tu wszyst­kich przy­gód, któ­re zabar­wi­ły nasze leśne życie – o nich wła­śnie trak­tu­je ten tom. Książ­kę moż­na nabyć w przed­sprze­da­ży do koń­ca kwietnia.

„Pośród wiatru i fal”

Dal­szy ciąg naszych przy­gód prze­ro­dził się w dru­gi tom – i tu nie zabra­kło zwro­tów akcji. Dru­ga część sta­no­wi barw­ną rela­cję z poko­na­nia trze­cie­go co do wiel­ko­ści euro­pej­skie­go jezio­ra o suro­wej nazwie Vänern. Każ­dy zro­zu­mie po tej lek­tu­rze, jak waż­ne w podró­żo­wa­niu są… spodnie. Podob­nie jak hart ducha, któ­ry przy­da­je się nawet w wal­ce z dra­pież­ni­ka­mi pokro­ju jaguara.

Tom ten uka­zu­je, że nawet w oto­cze­niu poważ­nych nie­bez­pie­czeństw, w pierw­szej kolej­no­ści trze­ba upo­rać się z wła­sny­mi sła­bo­ścia­mi i nie pod­da­wać się. Mie­rze­nie się z eks­tre­mal­ną pogo­dą nale­ży w tym tomie do stan­dar­du – nie­kie­dy uprzy­krza­ły nam one obo­zo­wa­nie, ale jesz­cze dłu­żej unie­moż­li­wia­ły dal­sze poko­ny­wa­nie wiel­kich wód. Jed­nak wypra­wa poszła naprzód, a jej cel – pozna­nie kra­iny Saamów – nie zmie­nił się. Jagu­ar nie miał tu nic do gada­nia. Bia­łe, nie­prze­spa­ne noce tak­że pole­gły i ode­szły w koń­cu w zapo­mnie­nie, a mniej lub bar­dziej przy­pad­ko­we spo­tka­nia z ludź­mi cza­sem osła­dza­ły podróż­ni­cze życie, cza­sem zaś zapo­wia­da­ły ist­ny hor­ror… mimo bar­dzo dobrych począt­ków. Każ­dy, kto prze­czy­tał „Dro­gę na Pół­noc”, odnaj­dzie w II tomie to, cze­go się spo­dzie­wał, lecz cze­ka­ją go rów­nież momen­ty tak samo pozy­tyw­ne­go zasko­cze­nia. Podob­nie jak nas zasko­czy­ła jesień, któ­ra swym szyb­kim i dość bru­tal­nym nadej­ściem zmu­si­ła nas do impro­wi­zo­wa­nia i szu­ka­nia miej­sca pod obóz zimo­wy nad jezio­rem Ska­gern. Ten – i to sta­no­wi zwień­cze­nie dru­gie­go tomu – w koń­cu powstał; mogłem powo­li przy­spo­sa­biać się do zimy, polu­jąc na ryby i gro­ma­dząc inne zapa­sy. Zima w wyda­niu skan­dy­naw­skim to dopraw­dy ostra rzecz! Obec­nie zakła­da­my, że książ­ka będzie dostęp­na w przed­sprze­da­ży w czerw­cu lub lip­cu 2022 roku. Aktu­al­nie jest w trak­cie redakcji.

„W cieniu bieguna”

Trze­ci tom, któ­ry wła­śnie rodzi się w bólach znie­czu­la­nych maje­sta­tem przy­ro­dy, to opo­wieść o kolej­nym roku naszej wypra­wy. To ta część histo­rii, któ­ra zaczy­na się – mówiąc mło­dzie­żo­wo – z praw­dzi­wym przy­tu­pem, odkry­wa­jąc zara­zem paskud­ną stro­nę meda­lu nazy­wa­ne­go „cywi­li­za­cją”. Brzmi tajem­ni­czo? Przy­kro nam: tak ma zostać… Wszyst­kie­go dowiesz się w trak­cie lektury!

Opo­wie­my Ci tak­że, jak w obo­zie zimo­wym szy­ko­wa­li­śmy się do dal­szej tra­sy. Jak pęka­ją­ce na jezio­rze lody pła­ta­ły nam słu­cho­we figle; jak wdzie­ra­ją­ce się na kamie­ni­sty brzeg wyspy wiel­kie pła­ty zamar­z­nię­tej wody zosta­ły prze­ze mnie pomy­lo­ne z niedź­wie­dziem, do któ­re­go nocą odważ­nie poma­sze­ro­wa­łem w samej bie­liź­nie, latar­nią na świe­ce i strzel­bą w rękach. Aż wresz­cie dowiesz się, jak wyru­szy­my wcze­sną wio­sną z jezio­ra Ska­gern w dal­szą dro­gę, a naszym tego­rocz­nym celem sta­nie się koło pod­bie­gu­no­we. Przed nami ujaw­niać się będą rze­ki i jezio­ra, gór­skie poto­ki, nie­prze­by­te bagna. Wody poko­ny­wa­ne z prą­dem, jak i pod prąd. Set­ki kilo­me­trów praw­dzi­wej i fascy­nu­ją­cej dzi­czy! A co wca­le nie mniej cie­ka­we – do opo­wie­ści dołą­czą też nowi boha­te­ro­wie (jak i rów­nież anty­bo­ha­te­ro­wie)! Jak w poprzed­nich tomach, tak i w tym, zwień­cze­niem histo­rii będzie budo­wa zimo­we­go schro­nie­nia, w któ­rym to będzie­my zmu­sze­ni cze­kać do kolej­nej wio­sny. Zapew­ne (zna­jąc tra­per­skie życie) nie zabrak­nie barw­nych przy­gód z przy­go­to­wań do zimy – zdo­by­wa­nia żyw­no­ści czy uże­ra­nia się z chci­wy­mi ssa­ka­mi z rzę­du gry­zo­nio­wa­tych. Jed­nak na razie może­my powie­dzieć tyl­ko tyle i aż tyle; dzien­ni­ki podró­ży, w opar­ciu o któ­re powsta­ją nasze książ­ki, są na bie­żą­co spi­sy­wa­ne; trwa­ją­ce przy­go­dy nie powie­dzia­ły jesz­cze ostat­nie­go sło­wa. Sza­cu­je­my, że trze­ci tom ujrzy świa­tło dzien­ne wio­sną 2023 roku.